De gevolgen van onze voetafdruk op planeet Aarde zijn steeds voelbaarder: smeltende ijskappen, bosbranden, overstromingen en droogteperioden. De situatie zoals die nu is, werd 50 jaar geleden voorspeld door de Club van Rome, een informele groep academici, wetenschappers, politici, diplomaten en industriëlen die in 1972 ‘De grenzen aan de groei’ publiceerde. In dat rapport schetste de club de mogelijke gevolgen van een exponentiële toename van bevolking, agrarische productie, extractie van grondstoffen, industriële productie, vervuiling en het verlies van biodiversiteit. Het rapport zorgde wereldwijd voor commotie en was het begin van milieubewustzijn.

Vijftig jaar na de verschijning van het rapport van de Club van Rome, maakt de 10e editie van de Architectuur Biennale Rotterdam de balans op. De tentoonstelling brengt historisch onderzoek (vanaf 1972), inspirerende praktijkvoorbeelden (anno 2022) en toekomstscenario’s (richting 2072) samen. Dit overzicht schetst een beeld dat tegelijkertijd zorgelijk en hoopvol is. Het werk van de architecten, stedenbouwkundigen, kunstenaars, academici en landschapsontwerpers dat in de tentoonstelling te zien is, documenteert en brengt de oorzaken en gevolgen van de klimaatverandering in kaart. Hun observaties vormen een hedendaags landschap dat de effecten van klimaatverandering weerspiegelt en oproept te reageren op deze geconstrueerde hyperrealiteit.

Terwijl de Club van Rome adviseerde om de groei te beperken, verkent de 10e editie van de Architectuur Biennale Rotterdam alternatieve manieren om te groeien. De biennale is meer dan een wake-up call; in plaats van enkel een donker wereldbeeld te schetsen, toont ze reële, hoopvolle mogelijkheden van nieuwe, radicalere koersen richting een leefbare toekomst: ingrijpende, uitvoerbare transities die leiden tot een rechtvaardige en ecologisch gezonde wereld, waarin architectuur en landschapsontwerp een waardevolle bijdrage leveren aan mens, natuur en het planetaire systeem.

De titel IT’S ABOUT TIME zinspeelt op de steeds verder oplopende tijdsdruk om de gevolgen van klimaatverandering tegen te gaan en deze te verbinden aan andere maatschappelijke vraagstukken. Ook richt de titel zich op tijd en snelheid als cruciale factoren in het ontwerpproces van architectuur en ruimtelijk ontwerp. IT’S ABOUT TIME doet een appèl op het vakgebied om effectief te werken aan het oplossen van sociaal-ecologische urgenties.

Als vertrekpunt formuleert de biënnale drie strategieën die ontwerpers kunnen volgen – de Versneller, de Activist en de Voorouder. De Versneller gaat uit van efficiëntie door gebruik te maken van slimme technologie. De activistische ontwerper werkt in het hier en nu samen met lokale gemeenschappen aan kleinschalige bottom-up projecten met groot sociaal draagvlak in buurten en wijken. Vanuit de Voorouder-strategie staat de ontwerper stil bij de vraag wat de gevolgen zijn van ontwerpkeuzes die nu of in het verleden zijn gemaakt, voor de komende generaties. De projecten en praktijken die de Architectuur Biennale Rotterdam 2022 onder deze drie strategieën verzamelt zijn ambitieus, veelal het resultaat van langlopend onderzoek en breed toepasbaar. Ze kwamen tot stand in nauwe samenwerking met plaatselijke actoren, gaan uit van het ruimtelijke aspect van sociaal-ecologische vraagstukken en zetten tijd in als een instrument binnen het ontwerpproces.

De 10e editie van de Architectuur Biennale Rotterdam vindt plaats van 22 september tot en met 13 november 2022 in het havengebied van Rotterdam. De tentoonstelling IT’S ABOUT TIME, samengesteld door curatoren Derk Loorbach, Véronique Patteeuw, Léa-Catherine Szacka and Peter Veenstra wordt gepresenteerd in de Ferro, een imposante voormalige aardgashouder in het Rotterdamse westelijke havengebied.

In het nabijgelegen Keilepand is de tentoonstelling FUTURE GENERATION te zien. Hier wordt, onder artistieke leiding van curatoren Hanna Prinssen en Lindsey van de Wetering en in samenwerking met Maria Christopoulou, een selectie afstudeerprojecten van studenten uit Nederland en België getoond. Tussen beide tentoonstellingen in maakt een breed programma met rondleidingen, lezingen, debatten en (kinder- en jongeren) workshops ruimte voor dialoog, kennisopbouw en experiment.